بعنوان تکنسین فوریت های پزشکی، شما به جمع افرادی می پیوندید که از سالها پیش ، مراقبت پزشکی را به انسانهای دیگر ارائه می دادند. در جنگها با استفاده ابتدایی از وسایل نقلیه ، آمبولانس های داوطلب سازماندهی می شدند و به کشورهای دوردست می رفتند تا از زخمی ها در جنگ جهانی اول مراقبت کنند. در جنگ جهانی دوم ، ارتش ، یگانهای خاصی را برای ارائه مراقبت در میدان جنگ و آوردن زخمی ها به پایگاههای کمک رسانی که پرستار و پزشک داشتند تربیت کرد . در جنگ کره خدمات به زخمیها با انتقال سریع ، توسط هلیکوپتر به واحدهای جراحی سیار بیمارستانی ارتش در آن حوالی ، جایی که عمل جراحی فوری انجام می شد تکامل یافت . بیشتر پیشرفت های حاصله در مراقبت فوری زخمیان در نتیجه تجربیات در جنگ های ویتنام و کره بود.
متاسفانه مراقبت اورژانسی آسیب دیدگان و بیماران در خانه تا این سطح پیشرفتی نداشته است . تا اوایل دهه 1960، خدمات آمبولانس اورژانس و مراقبت از بیماران اورژانسی در سرتاسر ایالات متحده خیلی با هم متفاوت بود .
در بعضی جاها ، مراقبت توسط گروههای کاملاً تعلیم یافته کمک های اولیه پیشرفته ارائه می شد که آمبولانس های مدرن و تجهیز شده در اختیار داشتند ، در تعداد معدودی مناطق شهری، مراقبت توسط خدمات آمبولانس مستقر در بیمارستان ارائه می شد که از اینترن ها و پزشکان تازه کار استفاده می شد.
در بسیاری جاها مراقبت اورژانسی و سرویس آمبولانس فقط ، توسط اداره کفن و دفن ارائه می شد که از یک نعش کش که میتوانست تبدیل به حامل برانکار شود و مثل آمبولانس عمل کند استفاده می کردند. در بعضی جاها پلیس یا اداره آتش نشانی از یک واگن استیشن استفاده میکرد که یک برانکار و یک کیف کمک های اولیه را حمل میکرد. در بیشتر موارد ، در هر دوی این وسایل نقلیه یک راننده و یک امدادگر بود که تا حدودی آموزش کمک های اولیه دیده بودند. در نواحی محدودی که یک آمبولانس تجاری برای انتقال بیماران در دسترس بود معمولا به صورت مشابه دارای همین پرسنل بودند و در اصل به عنوان وسیله ای ، برای انتقال بیمار به بیمارستان استفاده می شد.
بسیاري از کشورها هیچ فعالیت رسمی براي مراقبت اورژانس پیش بیمارستانی یا انتقال بیماران انجام نداده بودند . کمک هاي اولیه به اشخاص زخمی ، توسط پلیس یا پرسنل آتش نشانی در صحنه داده می شد و یک پلیس یا ماشین آتش نشانی آنها را به بیمارستان منتقل می کرد .به صورت مرسوم بیماران با بیماري هاي حاد توسط بستگان یا همسایه ها به بیمارستان منتقل می شدند و پزشک خانواده پزشک کشیک بیمارستان او را ویزیت و ارزیابی می کرد وسپس متخصص و نیروهاي اتاق عمل موردنیاز را فرا می خواندند .
بعنوان تکنسین فوریت هاي پزشکی به جمع افرادي خواهید پیوست که از سالها پیش مراقبتهاي پزشکی اورژانسی را به سایر انسانها ارائه می دادند . بجز در مراکز شهري بزرگ ، بیشتر بیمارستان ها بخش هاي اورژانس امروزي با پرسنل آموزش دیده که امروزه وجود دارند نداشتند. منشاء سیستم فوریت های پزشکی امروزی در سال 1996 با انتشار گزارش معلولیت و مرگ غیرمنتظره شروع شد : بیماری جامعه مدرن که مورد بی توجهی قرار گرفته .
این گزارش که با همکاري انجمن تحقیقات ملی انجام شد به مردم و مسئولان ، نقصان شدید مراقبت هاي اورژانس پیش بیمارستانی و انتقال را دربسیاري ازنواحی نشان داد . تعدادي ازموارد توصیه شده در این گزارش عبارتند از :
- توسعه دوره هاي آموزشی در زمینۀ مراقبت اورژانس پیش بیمارستانی و انتقال براي پرسنل آتش نشانی ، پلیس ، گروه نجات و پرسنل آمبولانس .
- تهیه کتابهاي درسی معتبر و ابزار کمک آموزشی براي این دوره ها
- تهیه دستور العمل هایی توسط اورژانس کشور براي طراحی آمبولانس ها و تجهیزاتی که حمل میکنند .
- تهیه و انتخاب شیوه کار کلی و ضوابط ارائه خدمات و ویژگی هاي آمبولانس و چگونگی نظارت بر پرسنل آمبولانس در کشور
- انتخاب مسئولی در منطقه براي تهیه وسایل مناسب و مورد نیاز در آمبولانس جهت ارائه مراقبت اورژانس پیش بیمارستانی و انتقال
- تاسیس بخشهاي اورژانس در بیمارستانها با حضور پزشک ، پرستار و دیگر پرسنل که تجهیزات لازم براي احیاء و ارائه مراقبتهاي فوري به آسیب دیدگان و بیماران را دارا باشد .
سرانجام ، منابع مالی و برنامه هایی براي گسترش ارائه خدمات اورژانس پیش بیمارستانی ایجاد شد .
در ابتداي دهۀ 1970 ، DOT اولین برنامه درسی استاندارد ملی را تهیه و انتشار داد که بعنوان دستورالعمل هایی برای تربیت تکنسین های فوریتهای پزشکی استفاده می شد. براي حمایت از دوره آموزش تکنسین فوریتهاي پزشکی ، آکادمی جراحان ارتوپد آمریکا اولین کتاب درسی تکنسین را در سال 1971 تحت عنوان « مراقبت اورژانسی و انتقال بیماران و مجروحین » تهیه و منتشر کرد .
در دهه 1970 به دنبال دستور العمل های توصیه شده ، هر استان قوانین لازم مربوط به خود را تدوین کرد و سیتسم فوریت های پزشکی در سراسر امریکا گسترش یافت . در طول همین دوره ، تخصص طب اورژانس بعنوان یک تخصص پزشکی مشخص مطرح شد و بخشهاي اورژانس بیمارستانها با حضور این پزشکان متخصص براي مراقبت از بیماران اورژانس استاندارد شدند .
در اواخر دهه 1970 و اوایل 1980 ، یک برنامه درسی استاندارد ملی توصیه شده برای تربیت پارامدیک ها تهیه کرد و قسمتی از دوره آموزش را برای تربیت تکنسین های فوریت های پزشکی در نظر گرفت تا سال 1980 ، EMS در سراسر کشور بر پایه دو اصل زیر تشکیل شد :
- تصویب قانونی که بر اساس آن ، مسئولین هر شهر یا ناحیه موظف شدند که خدمات اورژانس پیش بیمارستانی و انتقال صحیح بیماران را در سراسر حوزه خود ارائه دهند .
- ایجاد استانداردهاي مشخص و منظم براي تربیت پرسنل آمبولانس و تجهیزاتی که در هر آمبولانس لازم است .
- این دو اصل تضمین می کرد که بدون در نظر گرفتن جایی که فرد ، مجروح یا واقعاً بیمار می شود به او مراقبت اورژانسی مناسب و به موقع ارائه و به بیمارستان منتقل شود . طی دهه 1985 ، بسیاري از مناطق برنامه درسی استاندارد ملی تکنسین فوریتهاي پزشکی را با اضافه کردن سطوح بالاتر آموزش ارتقاء دادند که این افراد میتوانستند مراقبت هاي حمایتی پیشرفته را اجرا کنند که قبلا فقط توسط تکنسین فوریتهاي پزشکی پارامدیک اجرا می شد . روشی که سیستم هاي خدمات فوریت هاي پزشکی عمل میکنند بسته به منطقه جغرافیایی و جمعیتی که به آنها خدمات می رسانند فرق میکند . با این وجود بدون در نظرگرفتن ناحیه ، ارزیابی سیستم هاي خدمات فوریت هاي پزشکی بر اساس 10 معیار زیر انجام می شود :
1- نظم و خط مشی
2- مدیریت منابع
3- منابع انسانی و آموزشی
4- سیستم وتجهیزات انتقال
5- تسهیلات حمایتی و پزشکی
6- سیستم ارتباطات
7- اطلاعات مردم و آموزش عمومی
8- پزشک ارتباطات
9- سیستم تروما و توسعه آن
10- ارزیابی سطوح آموزش ارائه مراقبت و انجام کمک هاي اولیه براي بیماران توسط مردم عادي
با گسترش EMS و آگاهی از نیاز بیشتر به مراقبت هاي اورژانس ، میلیون ها نفر از افراد عادي جامعه دوره هاي آموزش BLS/CPR را گذرانده اند . علاوه بر CPR بسیاري از این افراد دوره هاي آموزشی کوتاه مدت کمک هاي اولیه پایه ، شامل کنترل خونریزي و سایر ، مهارت هاي ساده ی موردنیازجهت ارائه فوري مراقبت هاي اورژانسی را آموخته اند . این دوره هاي آموزشی طوري طراحی می شوند که معلم ها ، پرستاران کودك ،کارمندان ادارات و سایرین ، بتوانند مراقبت هاي اورژانسی لازم را در محل کار ، دقایقی قبل از رسیدن تکنسین فوریت هاي پزشکی یا دیگر امدادگران ، به صحنه انجام دهند . بعلاوه ، بسیاري افراد ، مثل آنهایی که مسئول اردوهاي گروهی و تورهاي مسافرتی می باشند یا افرادي که در مکان هایی مشغول به کار می باشند که دسترسی به خدمات فوریت هاي پزشکی به علت دوري مسافت ممکن است با تأخیر همراه باشد ، تحت آموزش کمک هاي اولیه پیشرفته قرار می گیرند . این دوره آموزشی شامل یادگیري مراقبت هاي حمایتی پایه و سایر مراقبت هاي مورد نیاز و آماده سازي بیمار تا رسیدن تکنسین ها و امدادگران می باشد .
امدادگران بعلت اینکه نمیتوان حضور شخصی که آموزش هاي لازم را دیده و میتواند مراقبت هاي حمایتی پایه و سایر مراقبت هاي فوري را انجام دهد ، در صحنه تضمین کرد
سیستم EMS گروهی دارد به نام امدادگر ،که از مامورین نیروي انتظامی ، آتش نشانان ، محافظان پارک هاي جنگلی ، یا دیگر ناجیان سازمان یافته تشکیل میشود که این گروه اغلب قبل از آمبولانس و تکنسین هاي فوریت هاي پزشکی به صحنه می رسند DOT یک برنامه درسی براي امدادگران تنظیم کرده که به این افراد آموزشهاي لازم را ارائه می دهد تا مراقبت فوري را شروع کنند و سپس به تکنسین هاي فوریت هاي پزشکی در ادامه مراقبت کمک کنند . در این دوره آموزشی چگونگی ارائه مراقبت هاي حمایتی پایه و سایر اقدامات ضروري با تجهیزات اندك ، آموزش داده میشود . این دوره همچنین دانشجویان را با سایر روش ها ، تجهیزات و تکنیک هاي آماده سازي بیمار که تکنسین ها از آنها استفاده می کنند آشنا می سازد تا امدادگران در صورت نیاز بتوانند به تکنسین ها کمک کنند .
همانطور که یک امدادگر باید مراقبت هاي لازم را تا حد توان به بیمار ارائه دهد . باید مراقب باشد که مراقبت هاي فراتر از محدودة آموزش خود را انجام ندهد . یکی از جدي ترین خطرات براي بیمار ، انتقال نادرست بیمار از داخل وسیله نقلیه یا صحنه تصادف است که منجر به فلج هاي دائم و سایر آسیب ها میشود که بعلت اعمالی با نیت خیر ولی ناآگاهانه وبالقوه خطرناك صورت میگیرد . محدودة عملکرد امدادگران ارائه مراقبت هاي حمایتی پایه است . امدادگران میتوانند مراقبت هاي حمایتی پایه را قبل از رسیدن آمبولانس ، براي کمک به بیمار یا مجروح ارائه دهند .
اقداماتی چون تنفس مصنوعی ، ماساژ قلبی و کنترل خونریزي ، همه کارهایی هستند که میتوانند بدون تجهیزات یا با تجهیزات کم انجام شوند . تکنسین فوریت هاي پزشکی پایه دوره آموزشی تکنسین فوریت هاي پزشکی پایه احتیاج به برنامه درسی حداقل 110 ساعته دارد و شامل دانش و مهارت هاي مورد نیازي میشود که براي ارائه مراقبت اورژانسی اولیه در صحنه لازم است .
این دوره مثل زیر بنایی براي دانش و مهارت بیشتر در آموزش پیشرفته تکنسین اورژانس پایه است . در ورود به صحنه ، شما و تکنسین دیگر که با آمبولانس آمده اید باید مسئولیت کمک و مراقبت بیمار را بعهده بگیرید و پس از آماده سازي مناسب ، بیمار را به بخش اورژانس انتقال دهید . با گسترش و پیشرفت برنامه درسی استاندارد ملی تکنسین فوریت هاي پزشکی پایه ، مهارت هایی در سطح مراقبتهاي حمایتی پیشرفته نیز به تکنسین هاي پایه آموزش داده شد . این مهارت ها شامل دفیبریلاسیون خارجی اتوماتیک، استفاده از وسایل کمکی براي باز کردن راه هوایی ، کمک به بیماران در استفاده از داروهاي تجویزي پزشکان مثل نیتروگلیسیرین ، اپی نفرین و اسپري هاي استنشاقی .
تکنسین فوریتهاي پزشکی متوسط دوره آموزشی EMT-I طوري طراحی شده تا دانش و مهارتهایی را در ابعاد خاصی از مراقبت هاي حمایتی پیشرفته (ALS) به افرادي که تعلیم دیده اند و تجربه در ارائه مراقبت اورژانسی بعنوان تکنسین فوریتهاي پزشکی پایه دارند بیفزاید . این مهارت هاي بیشتر شامل تزریقات وریدي ، تفسیر ریتم هاي قلبی و دفیبریلاسیون ، انتوباسیون داخل تراشه از طریق دهان و دانش و مهارت لازم براي استفاده از داروها است دوره آموزشی. تکنسین فوریتهاي پزشکی پارامدیک (EMT-P) دوره آموزش فشرده EMT-P طوري طراحی شده که بطور قابل ملاحظه اي دانش و مهارتهاي اولیه را افزایش می دهد و میزان زیادي ازمهارت هاي مراقبت حمایتی پیشرفته (ALS) را در بر میگیرد.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
تاریخچه اورژانس در ایران
در سال 1354 در اثر ریزش سقف یکی از سالن هاي انتظار فرودگاه مهرآباد تهران تعداد زیادي کشته و مجروح شدند و این در حالی بود که هیچ سیستم از قبل طراحی شده اي براي کمک و انتقال به مجروحین در اینگونه حوادث ناگهانی وجود نداشت، بعد از این حادثه سیستم فوریت هاي پزشکی کشور با عنوان اورژانس 115 کشور با همکاري کشور آمریکا تأسیس شد و ایران بعنوان چهارمین کشور دارنده خدمات اورژانس پیش بیمارستانی در جهان شناخته شد که این خود افتخاري بزرگ است.کشور آمریکا در دومین تجربه خود در تشکیل یک سیستم اورژانس پیش بیمارستانی بسیاري از کمبودها و نقص هاي تجربه اول را که براي خودش بود در ایران لحاظ نکرد و به جرأت میتوان گفت اورژانس پیش بیمارستانی ایران در سال 1354 کاملتر و بهتر از اورژانس پیش بیمارستانی کشور آمریکا راه اندازي شد.
اما با پیش آمدن مسائل انقلاب و پس از آن جنگ تحمیلی سیستمی که نیاز به نگه داري و تجدید و نوسازي و باز آموزي آموخته ها را داشت به حال خود رها شد و امکانات این سیستم چه از نظر انسانی و چه از نظر امکانات انتقال و درمان تا حد زیادي از بین رفت و تصوري نادرست نیز با رفتار ناشایست بعضی از تکنسینهاي اورژانس و همچنین خدمات غیر قابل قبول در ذهن مردم ایجاد شد.
بعد از آن در سال 1379 طرح پوشش فراگیر فوریت هاي پزشکی تصویب شد و در سال 1380 ابلاغ گردید که تا حد زیادي سیستم در برخی دانشگاه هاي علوم پزشکی کشور پایه گذاري شد « فوریت هاي پزشکی » سیستم به ریخته قبلی سامان یافت و رشته جدیدي با عنوان کتاب هاي جدید و به روز ترجمه شد و مدیرانی جدید با کارآیی بیشتري انتخاب شدند سطح و نوع آمبولانس ها ارتقا یافت و تعداد پایگاه ها هم بر اساس همین طرح افزایش یافت و هم اکنون خدمات اورژانس پیش بیمارستانی از وضعیت نسبتاً خوبی برخوردار است که البته راه بسیار طولانی و پر زحمتی تا رسیدن به یک حد استاندارد در پیش داریم که سیر صعودي آن در سال هاي اخیر کاملا ملموس و محسوس بوده است .
ضمنا در هر کجا و در هر نقطه اي از ایران عزیز که هستید میتوانید با گرفتن شماره 115 از خدمات رایگان اورژانس بهره مند شوید .
اورژانس در بوشهر
قریب به 30 سال پیش یعنی در سال 1357 هسته اولیه اورژانس 115 با اعزام تعدادي جوان با مدرك دیپلم جهت گذراندن یک دوره 4تا 6 ماه به تهران شکل گرفت این دوره که اولین دوره آموزش تکنسین هاي اورژانس در کشور بوده از اساتید مجرب و ورزیده بین المللی در آن استفاده شده بود . بدنبال اتمام دوره این افراد پایگاه هاي اورژانس 115 در شهرهاي بوشهر , برازجان و گناوه رسماً فعالیت خود را از سال 1359 آغاز نمودند .
همزمانی راه اندازي این پایگاه با شروع جنگ تحمیلی عراق با ایران از سویی و عدم امکان ارائه خدمات درمان تخصصی در سطح استان و لزوم اعزام بیماران به شیراز فرصت مناسبی براي شروع و ارائه هرچه بهتر خدمت توسط این گروه آموزش دیده بود . راه اندازي پایگاه هاي اورژانس در شهرهاي خورموج و کنگان بدنبال جذب و آموزش تعدادي دیگر از تکنسین هاي اورژانس در سال1374 محقق شد لیکن تا این سال کلیه این پایگاه فاقد سازماندهی و مسئولیت مشخص در استان بوده و در هر یک از شهرهاي محل استقرار بعنوان یکی از واحدهاي تابعه بیمارستان محسوب می شدند تا اینکه درسال 1375 اداره اورژانس 115 بعنوان یکی از واحدهاي زیر مجموعه معاونت درمان دانشگاه براي نظارت و سرپرستی پایگاه هاي اورژانس در شهر بوشهر و سایر شهرهاي استان فعالیت خود را آغاز نمود .
بدنبال شکل گیري این اداره سیستم کاري شکل منظم تري بخود گرفته و توسعه مراکز و پایگاه هاي اورژانس در دستور کار قرار گرفت راه اندازي پایگاه اورژانس در سایر شهرهاي استان نتیجه همین اقدام محسوب می گردد .
پایگاه هاي احمدي در شهرستان بوشهر , بردخون در شهرستان دیر , کاکی در شهرستان دشتی بعنوان اولین پایگاه هاي جاده اي استان در سال 1381 کار و فعالیت خود را آغاز نمودند و در همین سال براي اولین بار نیروهاي پزشک بعنوان مشاور درمان در مرکز اورژانس بوشهر کار خود را آغاز نمودند .
سال 1384 بعنوان یک نقطه عطف در تاریخ مراکز اورژانس استان بوشهر می باشد زیرا در پی سفر ریاست محترم جمهور در اواخر این سال و مصوبات آن شاهد افزایش سریع کمی و کیفی پایگاه هاي اورژانس 115 در سطح استان و همچنین بهبود امکانات و تجهیزات آنها می باشد. بطوریکه تعداد پایگاه هاي شهري از 9 به 11 پایگاه و تعداد پایگاه هاي جاده اي اورژانس 115 از 6 پایگاه به 26 پایگاه افزایش یافت .در سال 1385 با انتقال دبیرخانه کارگروه بهداشت و درمان درحوادث غیر مترقبه از حوزه معاونت بهداشتی دانشگاه و ستاد هدایت و اطلاع رسانی درمان از حوزه معاونت درمان و ادغام آنها با اداره اورژانس 115 رسماً مرکز مدیریت حوادث و فوریتهاي پزشکی استان بوشهر تشکیل گردید .
و امروز این مرکز با توانی مضاعف و جذب نیروهاي کارآمد و بازسازي نیروهاي شاغل در پایگاه هاي اورژانس در خدمت مردم عزیز استان بوشهر می باشد.